فصد (خون گرفتن از سیاهرگ ):

از نظر پزشکی جدید عبارتست از باز کردن مصنوعی یکی از سیاهرگها به منظور گرفتن خون. تجویز فصد در مواردی مانند: ادم ریوی، پولی سیتمی ورا، اورمی‌های تهدید کننده، اکلامپسی، فلج ناگهانی حاصله از خونریزی مغزی (ناآرامی‌های شدید و تحریک‌پذیری، سردردهای شدید، اختلالات گفتاری، تشدید رفلکس‌ها)، همچنین در پلتورا Plethora (غلبه‌ی مزاج، پرخونی و چاقی مفرط) و آسم قلبی توصیه می‌شود.

در مواردی که ضرورت انجام خون گیری تایید شده باشد، می‌توان با توجه به موقعیت شخص بیمار، به مقدار 500 تا 1000 سانتی‌متر مکعب، خون از شخص مورد نظر گرفت.

در طب سنتی، خون گرفتن، یکی از پایه‌های درمانی بسیاری از بیماری‌ها بوده و درباره‌ی موارد استفاده از این کار، ‌ممنوعیت، تدابیر و احتیاطات، بطور پراکنده مطالبی بیان شده که نظر ابن‌سینا در این مورد بسیار جالب و ارزنده است و از همین‌رو چکیده‌ای از سخنان او را در اینجا نقل می‌کنیم:

1- اندیکاسیون‌های رگ زدن: ( مواردی که رگ زدن بیمار سودمند است).

الف: برای کاهش مقدار خون افرادی که دچار پرخونی هستند.

ب: برای کاهش کیفیت خون بیمارانی که خون آن‌ها غیرطبیعی است و درمانی بجز خونروی ندارند، مانند: ابتلاء نقرس خونی که باید از نزدیکترین رگ به عضو مبتلا خون گرفته شود.

ج: برای جمع شدن هر دو علت فوق در یک بیمار.

2_ کنترا اندیکاسیون‌های رگ زدن: (مواردی که رگ زدن ممنوع است)

الف: دوران حاملگی و عادت ماهیانه.

ب: دوره‌ی پیشرفت بیماری‌ها، برای اینکه قدرت بیمار در مقابله با دوران بحرانی بیماری محفوظ بماند، همچنین در اغلب بیماری‌های تب‌دار که همراه یا بدون تشنج هستند و در بیمارانی که از دردهای بسیار شدید رنج می‌برند.

د: طبیب بایستی در تمام مدت خونروی، مراقب نبض بیمار باشد و به مجرد آنکه نبض ضعیف شد یا بیمار دچار رنگ‌ پریدگی و یا خمیازه شد، رگ را ببندد و خونروی را متوقف کند.

هـ: مقدار خونروی برای همه‌ی افراد یکسان نیست و به وضع بدنی شخص بستگی دارد.

و: نباید به دنبال خونروی مبادرت به ورزش و فعالیت‌های سنگین بدنی کرد بلکه باید مدتی در بستر استراحت نمود.

ز: افرادی که مدتی دچار بیماری بوده‌اند و ناچار به رگ زدن آنها هستیم، در اولین وهله‌ی خونروی باید دقت کنیم اگر خون رقیق خارج شد فوراً‌ رگ را ببندیم ولی اگر خون غلیظ و کدر مایل به سیاه رنگ و گرم خارج شد، می‌توان خرنروی را ادامه داد.

ح: در مواردی که کیفیت خون غیرطبیعی باشد و ناچار به رگ زدن هستیم باید مقدار اندکی خون از بیمار گرفته سپس رژیم غذایی بسیار خوبی برای وی به کارگیریم و پس از مدتی مجدداً کمی از خون وی را خارج کنیم. بدین ترتیب خون غیر طبیعی را به تدریج خارج نموده‌ایم و خون خوب و تازه ناشی از تغذیه‌ی خوب را جایگزین خون بد خارج شده نموده‌ایم.

ط: رگ زدن بیمارانی که دچار وسواس یا دیوانگی هستند باید در هنگام شب و موقع خوابیدن آنان انجام گیرد و باید رگ مختصر زده شود تا خونریزی زیاد نباشد.

ی: برای نیشتر زدن، رگ قیفال (Cephlic Vein) سالم‌تر از سایر رگ‌هاست.

ک: سیاهرگ‌های دست خون گرفتن (فصد) از آن‌ها توصیه می‌گردد عبارتند از:

1-   سیاهرگ قیفال (سیاهرگ راسی= Cephlic Vein)

2- سیاهرگ اکحل (سیاهرگ زنداسفلی میانی « سیاهرگ چهار اندام» =Median cubital Vein).

3-   سیاهرگ باسلیق (سیاهرگ موسوم به Basilic Vein)

4-   سیاهرگ حبل الذراع (سیاهرگ راسی فرعی Accessaiy cephalic Vein)

5-   سیاهرگ اسیلم (سیاهرگ‌های پش دستی Dorsal metacarpal Vein)

6-   سیاهرگ زیر بغلی (Axillary Vein)

7- صافن (سیاهرگ) -‌(Great saphenous). وریدی است که از پشت تا زیر رباط مغبنی امتداد داشته و به ورید رانی می‌ریزد. شکل

ج: افراد زیر 12 ساله و افراد مسن، البته اگر در یک شخص مسن از زیادی خون و گشادی و پر بودن رگ‌ها مطمئن باشیم و چهره‌ی آن‌ها گلگلون باشد، می‌توان اندکی خون گرفت ولی باید در نظر داشت که یکی از عوارض خونروی در افراد مسن، سکته است.

د: افرادی که دچار لاغری شدید یا چاقی مفرط هستند، چون افرادی که در مناطق سردسیر زندگی می‌کنند.

ه: بلافاصله پس از فعالیت‌هایی که مقداری از قدرت بدن را مصرف نموده‌اند از قبیل: پرخوری، نزدیکی و استحمام.