فصد و حجامت در طب سنتی
شرح موضوعات و مباحث فصد و حجامتفصد و حجامت در طب سنتی
شرح موضوعات و مباحث فصد و حجامتدرمان:
- درمان:
در موارد مشخص دیسک هم حتی 90- 80 درصد درمان کمردرد و سیاتالژی، نگهدارنده است، اکثراً معتقدند کمر درد با 3-2 روز در وضعیت خم بودن زانو Semi Flexure خوب می‌شود و ادامه‌ی آن را با ورزش‌های ایزومتریک شکم، تزریق کیموپاپائین یا کلاژناز در دیسک در موارد شدید، قدم زدن و شنا و دوچرخه با استراحت قلبی عروقی و مصرف پمادها به اشکال مختلف را پیشنهاد می‌کنند.
در کودکان مبتلا به اسپوندیلوز پیشرفته با تغییر مکان 25 – 5% نیاز به فیوژن دارند که با اکستریون عناصر خلفی همراه است. در مورد دردها بخصوص درد شانه و سیاتیک، متاسفانه با تدابیر مختلف جراحی، حداقل عود، 30% شایع است.
در طب اسلامی، معالجه درد مفاصل و عرق‌النساء از حضرت رسول در کتاب الرحمه آمده که انس بن مالک از قول حضرت رسول بیان داشته است که هزار وسیصد بیمار را با درمان سه روز گوشت گوسفندی قوی (مصرف خوراکی راسته ران ماهیچه) که به درمان دنبه و عسل و روغن اضافه می‌شود، درمان کرده است.
از عبدا... و حسین‌ابن بسطام گفته‌اند احمد بن ریاح متطبب خدمت امام صادق علیه‌السلام رسید و درباره درد سیاتیک سئوال و بحث نمود، حضرت فرمودند: محل بند انگشتی را که درد می‌کند رگش را می‌گیری که در رفع درد روشی ساده است به اذن پروردگار درد رفع می‌شود و اگر درد شدید بود و ضربان داشت و به ران و پا و لگن تیر می‌کشید در حالیکه شخص بایست که به همان پا ایستاده، از رگ سیاتیک خون سیاهش را می‌گیری و سپس با نمک و زیتون، محل آنرا روغن می‌مالی که به امر پروردگار عزوجل خوب می‌شود.
از نظر علل عمده‌ی سودا در بدن، استرس‌ها می‌باشند که گاهی با کاهش حرکت که عامل گرم کننده اعضاء می‌باشد، شدت می‌یابد به قول بوعلی یک نکته از حکمت نظری یعنی «معرفة الربوبیة» جزء اصول درمان می‌تواند باشد.
در این میان، ما برای بیماران سه سئوال اساسی، هدف از زندگی، مقایسه اهداف کاذب و وسایل رسیدن به هدف را مشخص می‌کنیم و زمینه را ضمن تحلیل این مسائل براساس حکمت عملی مدینه که مصالح بقاء نوع انسان و ابدان است، درمان را با چند جلسه ادامه می‌دهیم. در این روش بیمار خودش جواب سؤالات را می‌نویسد و طبیب و حکیم او را از اضطراب و گرایش به اهداف کاذب رنج دهنده‌ی زندگی، خلاص می‌کند و او را به سیر و مطالعه براساس متون قرآن، احادیث، تفکر و نتیجه‌گیری (تعقل) و نظر اجماع علماء سوق می‌دهد.
از آنجا که غلظت خون با افزایش سودا و آهن خون، یکی از علل بیماری می‌باشد و عموماً با افزایش درد در اندام تحتانی همراه می‌شود، مسأله رقیق نمودن آن و دفع مواد زائد از یک سیستم مدار بسته جریان خون بایستی مورد توجه قرار گیرد. این تحلیل همراه با گرم نمودن بدن، تقریباً آخرین راه اصلاح را تکمیل می‌کند.
در بخش رقیق نمودن خون ما از دارویی بنام سناء مکی، که یکی از عمده‌ترین داروهای طب اسلامی و مسهل صفراء، سودا و بلغم است و کمترین ارزش آن همان روایت گرانقدر معصومین است که فرمودند: اگر یک مثقال آنرا با دو مثقال طلا هم معاوضه کنید باز ارزش آن بیشتر است. البته گل سرخ بعنوان مصلح و همچنین افزایش اثرات مفید آن و برای جلوگیری از تحریک معدی با کمی روغن بادام شیرین تجویز می‌نمائیم. این دارو خیلی کم مثل: چای، روزی یک یا دو نوبت می‌تواند همراه روغن بادام مصرف شود. تغذیه مزاج سوداوی از نخود (با آب یا پخته)، گوشت مرغ یا گوسفند، تخم مرغ روز در میان (زرده)،گندم، لوبیا، بادام شیرین، کشمش،انجیر، شکر، کره، خربزه، فلفل، کنگر، آلو شیرین، فندق، شلغم، ترب، شیره نارگیل، موز، کم خوردن غذا بعد از عصر می‌باشد.
یک روش هم یک سیر مصطکی+ یک چارک عسل است، که با اضافه نمودن آب ولرم هم می‌تواند مصرف شود. بهتر است بدانیم مجموعه طب اسلامی، از حجامت، فصد، گیاه درمانی، حمام و ورزش و حتی نظافت بدن و تغذیه باید با تدابیری ضمن رعایت تقدم و تاخر، مورد نظر طبیب و حکیم باشد.
ما برای آمادگی از همان روش حجامت در سه مرحله و در نهایت از فصد استفاده می‌کنیم. فواصل حجامت بستگی به شدت درد و زمان در اختیار داشتن بهترین اوقات آن است که در سه موضع کتف، کمر و ماهیچه پا انجام می‌شود.
و اما فصد در سیاتالژی بیشتر در مسیر رگ صافن شاخه پاروا (کوچک) و در خارج قدم در اطراف قوزک (خارجی) بیشتر در پشت آن و یک محل آسانتر بین دو انگشت چهارمین و پنجمین که حاوی بیشترین مقدار سودا است انجام می‌شود.
طبیعی است که بیماری که با چند مرحله تغذیه، تقویت، ماساژ و رقیق کردن خون آماده شده است، بهترین جواب ار از فصد می‌برد. امام علیه‌السلام روش فصد را نیز که تکیه بر پای حاوی درد است و یا با بستن گارو در بیماران باصلاح بد رگ، انجام می‌گیرد در زیر نور کافی و بی‌حس کردن محل با حدود یک سانتی‌متر مکعب گزیلوکائین از طریق سرنگ انسولین در کنار رگ مربوطه و با نمایان نمودن رگ، صورت می‌گیرد.
در قدیم و گاهی فعلاً این عمل با نیشتر مخصوص، گاهی با یکبار یا دو بار یا احیاناً چند بار امتحان بالاخره صورت می‌گیرد و پا از پائین تا بالا بانداژ می‌شود.
ولیکن برای آسایش بیمار، بخصوص در نزد افراد مبتدی، فصد بدون بی‌حسی فعلاً امکان‌پذیر نیست و بخصوص تأکید داریم که فصد کورکورانه برای اعضاء بسیار خطرناک است.
ما در زدن ورید چندان وسواس نداریم لکن اگر بتوان با انسزیون مایل یا طولی، خون لازم را تا حد روش شدن دریافت کرد برای بیمار ایده‌آل است. ما البته سعی داریم بیمار را روی تخت در وضعیت راحت قرار داده و با پای آویزان و نور کافی بعد از استریل نمودن موضع، فصد نمائیم.
ضمن و بعد از عمل فصد که گاهی چندین بار بعد از استریل و دوباره خشک شدن با پنبه و یا گاز، خونریزی ادامه دارد، از مصرف مایعات بخصوص شربت عسل و آب انار شیرین استفاده می‌نمائیم. برای غیر از محلول‌های ضدعفونی، از روغن زیتون و بنفشه می‌توان استفاده کرد.
1 فصد دست عرضی است.
